Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają warunki takie jak dla wdów/wdowców oraz gdy zmarły syn lub córka w sposób znaczący przyczyniał się do ich utrzymania. Wdowa, wdowiec i dziecko nie tracą prawa do renty rodzinnej po zawarciu związku małżeńskiego. Wysokość renty rodzinnej wynosi: - dla jednej osoby W związku z Pani pytaniem o uprawnienia w zakresie rehabilitacji wskazuję poniżej możliwości do skorzystania z ulg i uprawnień przez osobę z niepełnosprawnością w stopniu znacznym. W odniesieniu do kwestii ulg i uprawnień osoby z niepełnosprawnością, informuję iż korzystanie z ulg i uprawnień jest uzależnione od stopnia Kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie. Zgodnie z art. 545 §1 kodeksu postępowania cywilnego wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby pełnoletniej może zgłosić: Małżonek osoby, której dotyczy wniosek. Krewni tej osoby w linii prostej (tj. zstępni – syn, córka, wnuki, prawnuki oraz wstępni – ojciec, matka, dziadek, babcia Aktor i tancerz Alan Andersz po poważnym urazie głowy przez sześć dni był w stanie śpiączki farmakologicznej. Znane osoby, które były w śpiączce: Alan Andersz | Express Bydgoski 5 z 11 W przypadku osoby ze śpiączką bardzo duże znaczenie ma poczucie kontaktu. Najważniejsze, jeśli chodzi o powrót do zdrowia osoby znajdującej się w śpiączce, jest stworzenie z nią tak zwanego poczucia kontaktu. W tym celu wystarczy już usiąść obok i złapać chorego za rękę. Można także podjąć próbę wspólnego oddychania. Renta dla osoby niezdolnej do pracy – komu przysługuje i ile wynosi? Osoba, która nie może pracować zarobkowo z powodu swojego stanu zdrowia, może ubiegać się o przyznanie renty przez ZUS. Świadczenie jest przyznawane osobom niezdolnym do pracy, które spełniają ustawowe warunki związane m.in. ze stażem ubezpieczeniowym. Renta rodzinna wynosi: dla jednej osoby uprawnionej – 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu; dla dwóch osób uprawnionych – 90% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu Budzik dla dorosłych w Olsztynie działa od grudnia 2016 r. Mieści się na terenie Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego. Do kliniki przyjmowani są pacjenci, którzy skończyli 18 lat, są w śpiączce nie dłużej niż rok od dnia urazu lub sześć miesięcy od dnia wystąpienia śpiączki nieurazowej. O zakwalifikowaniu do pobytu w do kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy oraz do kwoty renty rodzinnej część wzrostu, o którym mowa w pkt 1, ustaloną przy zastosowaniu wskaźnika procentowego określonego odpowiednio w art. 62 renta dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy ust. 2 lub w art. 73 wysokość renty rodzinnej ust. 1. Badacz z UJ sprawdza, co czują pacjenci w śpiączce. Chociaż osoby w śpiączce mogą być świadome tego, co się wokół nich dzieje, nie zawsze są w stanie wyrazić to swoim ciałem. Badacz z Uniwersytetu Jagiellońskiego chce usprawnić diagnozę osób w śpiączce i zbadać, jak funkcjonują mózgi takich pacjentów. Dr Marek Binder z dyy6j. fot. Adobe Stock W zależności od sytuacji danej osoby ZUS może przyznać jej rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę socjalną, rentę rodzinną. Renta z tytułu niezdolności do pracy Renta z tytułu niezdolności do pracy powszechnie jest nazywana rentą inwalidzką. To najczęściej przyznawana renta w Polsce. Aby otrzymać rentę inwalidzką, musisz łącznie spełniać następujące warunki: być niezdolną do pracy, mieć wymagany przez ZUS staż pracy (jest on różny w zależności od wieku, w jakim zachorowałaś, np. gdy skończyłaś 30 lat - 5 lat pracy twoja niezdolność do pracy musi powstać w czasie zatrudnienia lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od jego ustania. Nie ma wykazu chorób, które uprawniałyby do otrzymania renty. Każdorazowo decyduje o tym lekarz orzecznik ZUS. Renta chorobowa - kto może ją dostać i ile wynosi? Wniosek o rentę inwalidzką składasz w oddziale ZUS właściwym ze względu na twoje miejsce zamieszkania. Trzeba będzie do tego dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego, O przyznaniu renty decyduje lekarz orzecznik ZUS. Może przyznać: rentę inwalidzką stałą, rentę inwalidzką okresową rentę szkoleniową. Ta ostatnia jest przyznawana, jeśli spełniasz warunki do renty z tytułu niezdolności do pracy, jednak lekarz orzeknie, że celowe jest przekwalifikowanie zawodowe z uwagi na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie. Taka renta jest przyznawana na okres sześciu miesięcy z możliwością przedłużania (maksymalnie do 36 miesięcy). Ile wynosi najniższa renta Od marca 2018 najniższa renta wynosi: z tytułu niezdolności do pracy – 1029,80 zł brutto; z tytułu częściowej niezdolności do pracy – 772,35 zł; renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową i renta rodzinna wypadkowa – 1235,76 zł; renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową – 926,82 zł. Renta rodzinna Renta rodzinna przysługuje po osobie, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń, bądź pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. Rentę rodzinna mogą otrzymać: dzieci własne, dzieci współmałżonka lub przysposobione pod warunkiem, że nie ukończyły 16 lat lub 25 lat, gdy się uczą. Świadczenie jest przyznawane bez względu na wiek, jeśli któreś z dzieci stało się niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 roku życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25 lat; wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, jeśli spełniają takie warunki jak dzieci własne i zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią osoby ubezpieczonej, chyba że śmierć była następstwem wypadku. A ponadto nie mają prawa do renty rodzinnej po zmarłych rodzicach; wdowa, jeśli w chwili śmierci męża ukończyła 50 lat lub była niezdolna do pracy albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym. Renta rodzinna przysługuje także wdowie, która osiągnie wymagany wiek lub stanie się inwalidką w ciągu 5 lat od śmierci męża lub od zaprzestania wychowywania dzieci; rodzice – jeżeli ubezpieczony bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania a ponadto spełniają warunki takie jak dla wdowy(wdowca) dotyczące wieku, niezdolności do pracy lub wychowywania małoletnich osób). Renta rodzinna - komu przysługuje i jak ją uzyskać? Jak otrzymać rentę Renta rodzinna nie jest przyznawana automatycznie. Osoba, która chce starać się o nią, musi wypełnić stosowny wniosek (dostanie go w oddziale ZUS) i dołączyć akt zgonu, akt małżeństwa (w przypadku wdowy), zaświadczenie o kontynuowaniu nauki w szkole (jeżeli o rentę ubiega się dziecko, które ukończyło 16 lat). Uwaga! Jeśli wdowa stara się o rentę dla siebie i dla dzieci - składa jeden wniosekWażne. Jeśli zmarły w chwili śmierci był pracownikiem, to wniosek o rentę kompletuje w imieniu rodziny zakład pracy i on przekazuje dokumenty do ZUS. Wysokość renty rodzinnej Renta rodzinna wynosi: dla jednej osoby uprawnionej – 85 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu; dla dwóch osób uprawnionych – 90 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu dla trzech i więcej osób uprawnionych – 95 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu. Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która w razie konieczności dzielona jest w równych częściach między uprawnionych. Od 1 marca 2018 najniższa renta rodzinna wynosi 1029,80 zł brutto. Renta socjalna Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, która jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: zanim skończyła 18 lat, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej zanim ukończyłaś 25 lat, w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Kto może otrzymać rentę socjalną? Renta socjalna przyznawana jest w stałej wysokości, wynoszącej 84 proc. kwoty renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Od 1 czerwca 2018 roku wynosi 1029,80 zł. Podlega waloryzacji Występując do ZUS o rentę socjalną trzeba złożyć: zaświadczenie ze szkoły lub uczelni, które potwierdzi okres nauki; zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza; inną dokumentację medyczną, która może potwierdzić stan zdrowia . Renta socjalna może zostać przyznana na stałe, gdy całkowita niezdolność do pracy jest trwała bądź na czas określony . Ile można dorobić do renty Tylko niektórzy renciści mogą dorabiać bez ograniczeń. Dotyczy to osób, które pobierają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową oraz renty rodzinne. Pozostali muszą pamiętać o limitach. Bez konsekwencji możesz dorobić maksymalnie 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Gdy dostajesz rentę socjalną prawo do niej zawiesza się za miesiąc, w którym przychody przekroczyły te 70 proc. Gdy otrzymujesz rentę rodzinna lub inwalidzką i przekroczysz granicę 70 proc., świadczenie zostanie zmniejszone a ulegnie zawieszeniu po przekroczeniu 130 proc. Od 1 czerwca do do 31 sierpnia przy miesięcznych zarobkach: do 3236 zł zł brutto – świadczenie nie będzie zmniejszone, od 3236 zł do 6009,70 zł brutto – świadczenie zostanie zmniejszone o sumę przekroczenia 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, powyżej 6009,90 zł brutto ZUS zawiesi wypłatę emerytury lub renty. Ile i na jakich zasadach można dorobić do renty? Na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia ma wpływ nie tylko wysokość przychodu, ale też rodzaj zawartej umowy. ZUS może zmniejszyć lub zawiesić wypłatę świadczenia tylko z działalności objętej obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, np. z umowy o pracę. Osoba pobierająca rentę ma obowiązek poinformowania ZUS o podjęciu lub zakończeniu wykonywania pracy. Waloryzacja rent i emerytur Emeryci, renciści i osoby pobierające świadczenia przedemerytalne co roku w marcu dostają podwyżkę. To waloryzacja. Emerytury i renty rosną o ustalony procent (o wskaźnik inflacji i 20 proc. realnego wzrostu płac). W tym roku wszystkie świadczenia wzrosły o 2,98 proc. Bywa, że waloryzacja zamiast procentowej jest kwotowa. Czytaj też:Kto ma prawo do renty socjalnej?Jak starać się o rentę socjalną? Ubezwłasnowolnienie osoby przebywającej w śpiączce Jeśli chce Pan zająć się sprawami ciotki, należałoby jak najszybciej wszcząć sprawę o ubezwłasnowolnienie, gdyż do przeniesienia pacjenta do hospicjum potrzebna jest albo jego zgoda, albo zgoda jego opiekuna. W mojej ocenie należy wystąpić z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie. Zgodnie z art. 13 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. W myśl art. 13 § 2 – dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską. Podstawową przesłanką całkowitego ubezwłasnowolnienia, charakterystyczną dla tej instytucji, jest niezdolność do kierowania swoim postępowaniem przez osobę fizyczną, przy czym słowo niemożność wskazuje na brak mentalnego, świadomego kontaktu z otoczeniem i brak możliwości intelektualnej oceny swojej sytuacji. Nie jest możliwe zatem ubezwłasnowolnienie osoby, która z powodu swojej ułomności lub inwalidztwa (np. wylewu, utraty wzroku, słuchu, mowy) ma bardzo utrudniony kontakt z otoczeniem, ale jej zdolności intelektualne nie zostały istotnie naruszone lub ograniczone. Z treści przedstawionego pytania wynika, że Pańska ciotka jest w stanie śpiączki, nie ma z nią kontaktu i wymaga całodobowej opieki. W związku z tym jest osobą, która spełnia przesłanki ubezwłasnowolnienia całkowitego. Według postanowienia Sądu Najwyższego z 29 grudnia 1983 r. (sygn. akt I CR 377/83) ubezwłasnowolnienie jest instytucją powołaną w wyłącznym interesie osoby chorej, która z przyczyn określonych w art. 13 § 1 nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem albo z przyczyn określonych w art. 16 § 1 potrzebuje pomocy do prowadzenia spraw życia codziennego. Instytucja ubezwłasnowolnienia nie służy dobru wnoszącego o ubezwłasnowolnienie i rodziny tegoż wnoszącego. Postępowanie o ubezwłasnowolnienie Zgodnie z art. 544 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej wniosek o ubezwłasnowolnienie winien być skierowany do sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania Pańskiej ciotki. Postępowanie wszczynane jest na wniosek, który w myśl art. 545 § 1 może zgłosić: małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie; jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo; jej przedstawiciel ustawowy. Pan nie jest krewnym swojej ciotki w linii prostej, dlatego wniosek powinna złożyć Pańska mama jako siostra osoby, której dotyczy wniosek. Dla osoby ubezwłasnowolnionej ustanawia się przedstawiciela ustawowego, to jest opiekuna albo kuratora. Przedstawiciela ustawowego wyznacza sąd opiekuńczy (sądem opiekuńczym jest wydział rodzinny sądu rejonowego) po uprawomocnieniu się postanowienia o ubezwłasnowolnieniu. Jeżeli sąd ubezwłasnowolni całkowicie Pańską ciotkę, ustanowi dla niej opiekuna. Zgodnie z art. 176 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jeżeli wzgląd na dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem ubezwłasnowolnionego całkowicie powinien być ustanowiony przede wszystkim jego małżonek, a w braku tegoż – jego ojciec lub matka. W przypadku braku osób wymienionych w powyższym przepisie (np. tak jak w Pańskim przypadku, kiedy mamy do czynienia z osobą samotną) zastosowanie znajdzie art. 149 zgodnie z którym opiekun winien być ustanowiony spośród krewnych lub innych osób bliskich osoby ubezwłasnowolnionej. Ustanowienie opiekuna dla osoby ubezwłasnowolnionej Zgodnie z art. 152 każdy, kogo sąd opiekuńczy ustanowi opiekunem, obowiązany jest opiekę objąć. Według art. 153 objęcie opieki następuje przez złożenie przyrzeczenia przed sądem opiekuńczym. Opiekun powinien objąć swe obowiązki niezwłocznie. Opiekun obowiązany jest wykonywać swe czynności z należytą starannością, jak tego wymaga dobro pozostającego pod opieką i interes społeczny. Do jego obowiązków należy sprawowanie pieczy nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką, jednakże zobowiązany jest uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku ubezwłasnowolnionego. Ustawodawca nie wymienia tych „ważnych spraw”, jednakże do spraw, które z pewnością wymagają uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego, należy zaliczyć: nabycie, zbycie, obciążenie nieruchomości oraz praw na nieruchomości, zawarcie umowy dzierżawy nieruchomości; nabycie, zbycie, dzierżawę przedsiębiorstwa zarobkowego; zbycie, nabycie wartościowych rzeczy ruchomych; zaciągnięcie, udzielenie np. pożyczki, zobowiązań wekslowych; poręczenie i przyjęcie cudzych długów; dokonanie darowizn, zrzeczenie się dziedziczenia, odrzucenie spadku; dokonanie zabiegu lekarskiego; umieszczenie w placówce pomocy społecznej, w szpitalu; podjęcie gotówki z rachunku bankowego. Inwentarz majątku osoby pozostającej pod opieką Niezwłocznie po objęciu opieki opiekun obowiązany jest sporządzić inwentarz majątku osoby pozostającej pod opieką i przedstawić go sądowi opiekuńczemu. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio w razie późniejszego nabycia majątku przez osobę pozostającą pod opieką. Sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od obowiązku sporządzenia inwentarza, jeżeli majątek jest nieznaczny. Sąd opiekuńczy może zobowiązać opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych i innych dokumentów należących do pozostającego pod opieką. Przedmioty te nie mogą być odebrane bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Gotówka pozostającego pod opieką, jeżeli nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna być złożona przez opiekuna w instytucji bankowej. Opiekun może podejmować ulokowaną gotówkę tylko za zezwoleniem sądu opiekuńczego. Sąd opiekuńczy przyzna opiekunowi za sprawowanie opieki na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej. Należy podkreślić, że ustanowienie opiekuna następuje dopiero po ubezwłasnowolnieniu. Przeniesienie osoby w śpiączce do hospicjum Na podstawie powyższego należy zaznaczyć, że jeżeli to Pan chciałby wyrazić zgodę na przeniesienie osoby samotnej w śpiączce do hospicjum oraz ewentualnie sprzedaż jej nieruchomości, aby opłacić koszty pobytu, możliwe jest jedynie ubezwłasnowolnienie. Nie jest to jednak takie proste. Wprawdzie Pańska ciotka pozostaje w śpiączce, jednak jeżeli nie zaznaczy Pan wyraźnego celu, dla którego chce ją Pan ubezwłasnowolnić, to sąd oddali Pański wniosek, ponieważ ubezwłasnowolnienie może być orzeczone jedynie dla dobra osoby, której wniosek dotyczy. Uzasadnieniem wniosku będzie więc skierowanie ciotki do hospicjum oraz zarządzanie jej finansami, a mianowicie pokrywanie pobytu w hospicjum z jej dochodów i majątku. Na tym jednak etapie za wcześnie mówić o obowiązku zabrania chorej ze szpitala. Należy zaznaczyć, że lekarz w szpitalu może sam wystąpić o zgodę do sądu opiekuńczego na umieszczenie chorego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych co do zasady z takim wnioskiem powinna wystąpić Pańska ciotka. Jednak § 6 tego rozporządzenia stanowi, że wniosek, skierowanie oraz wywiad pielęgniarski i zaświadczenie lekarskie nie są wymagane w przypadku, gdy sąd opiekuńczy wyda orzeczenie o umieszczeniu świadczeniobiorcy w zakładzie opiekuńczym. W takiej sytuacji orzeczenie sądu opiekuńczego stanowi podstawę do umieszczenia świadczeniobiorcy w zakładzie opiekuńczym. Sądy same nie wiedzą, kto powinien wystąpić z takim wnioskiem sądu opiekuńczego. Nie wyjaśniają także tego przepisy. Bardzo prawdopodobne, że z wnioskiem takim występuje lekarz szpitala. Koszty są pokrywane z renty pacjenta. Tutaj znowu pojawia się kwestia zgody na przelewanie tych środków, dlatego najlepiej moim zdaniem wystąpić o ubezwłasnowolnienie, otrzymawszy najpierw stosowne zaświadczenie ze szpitala o stanie zdrowia Pańskiej ciotki. Nie wiem też, czy zdoła Pan przekonać mamę do wystąpienia z takim wnioskiem. Wprawdzie opłata od wniosku o ubezwłasnowolnienie wynosi 40 zł, jednak nie są to jedyne koszty, gdyż sąd zawsze powołuje dwóch biegłych, którzy dodatkowo oceniają stan zdrowia chorego. Opinie te mogą być drogie (kilka tysięcy złotych), a ich koszty ponosi niestety wnioskodawca. Można oczywiście złożyć wniosek o zwolnienie z kosztów w całości i złożenie oświadczenia o stanie rodzinnym na formularzu dostępnym w każdym sądzie i w Internecie, ale to czy wnioskodawca zostanie zwolniony od opłat, zależy od jego dochodów i uznania sądu. Kwestię wypłaty renty reguluje dość dokładnie ustawa z dnia 12 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 130 ust. 2 tej ustawy świadczenia wypłaca się osobom uprawnionym, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń, albo na wniosek tej osoby na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Wyjątkiem od tej sytuacji jest przebywanie w areszcie lub zakładzie karnym. Na mocy art. 130 ust. 2a powyższej ustawy przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osób sprawujących opiekę prawną nad osobami uprawnionymi do renty. Wypłata renty osobie innej niż uprawniona Aby zatem ZUS wypłacił rentę osobie innej niż sam uprawniony, osoba ta musi posiadać status opiekuna prawnego rencisty. Faktyczne sprawowanie opieki lub pokrewieństwo nie wpływają na uprawnienia do odbioru wypłaty. Dalsze zapisy ustawy – dokładnie art. 134 ust. 1 pkt 5 – stanowią, że wypłatę świadczeń wstrzymuje się, jeżeli świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od organu rentowego. Przebywanie w stanie śpiączki, w hospicjum w stanie nieświadomości, jest taką właśnie okolicznością. ZUS nie może doręczyć świadczenia osobie uprawnionej, ponieważ nie jest ona w stanie odebrać płatności. Jeśli nikt nie uzyskał opieki prawnej nad taką osobą, to ZUS nie jest w stanie właściwie wykonać swoich obowiązków (tj. obowiązków dotyczących wypłaty świadczenia). Gdyby ciotka nie posiadała rachunku w banku, ZUS musiałby w ogóle wstrzymać wypłatę renty. Według art. 135 ustawy o emeryturach i rentach z FUS: W razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia, wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano z urzędu decyzję o jej wznowieniu, z uwzględnieniem ust. 2. W przypadkach określonych w art. 134 ust. 1 pkt 5 wypłatę świadczenia wznawia się od miesiąca, w którym ją wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż 3 lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty. Wobec tego aby otrzymywać na swoje konto świadczenie należne Pańskiej ciotce, musiałby się Pan stać jej opiekunem prawnym. Wówczas do Pana rąk lub na wskazane konto zostanie wypłacona renta. Jednak jak podaje art. 136b ustawy o emeryturach i rentach z FUS: Jeżeli z akt sprawy wynika konieczność ustanowienia dla osoby uprawnionej do emerytury lub renty opiekuna prawnego, do czasu jego ustanowienia świadczenia mogą być wypłacane osobie sprawującej faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą, po uprzednim pouczeniu o konieczności poinformowania organu rentowego o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczenia albo wstrzymanie wypłaty świadczenia w całości lub w części oraz o obowiązku zwrotu świadczenia przez tę osobę, w przypadku gdy zostało pobrane nienależnie. Świadczenie jest wypłacane osobie sprawującej faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą na podstawie oświadczenia o sprawowaniu tej opieki, potwierdzonego przez organ, który z racji wykonywanych zadań posiada informacje dotyczące sprawowania tej opieki. Powinien Pan pamiętać o tym przepisie, gdyż w sytuacji skierowania ciotki do hospicjum, to ono będzie w istocie jej opiekunem faktycznym. Reasumując: zarządzać majątkiem osoby samotnej w śpiączce będzie mógł dopiero ustanowiony opiekun prawny po jego ubezwłasnowolnieniu całkowitym i to za zgodą sądu opiekuńczego na dokonanie określonych czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem. Obecnie ani Pan, ani nikt z rodziny nie jest do tego upoważniony. Hospicjum albo inna placówka finansowana z ubezpieczenia Pańskiej ciotki ma możliwość wystąpienia o przyznawanie tych środków na jej rzecz jako na rzecz opiekuna faktycznego. Jeżeli Pańska mama, jako osoba uprawniona, nie zdecyduje się na wystąpienie do sądu, to ma Pan związane ręce. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online . Jeśli zdrowie ci nie dopisuje, a ze względu na staż pracy lub wiek nie możesz przejść na wcześniejszą emeryturę, ubiegaj się o rentę. Renta z tytułu niezdolności do pracy to świadczenie pozwalające utrzymać się osobom, które z uwagi na zły stan zdrowia nie są w stanie pracować. Przyznanie prawa do renty zależy przede wszystkim od wyniku badania przeprowadzonego przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Szczegółowe informacje o tym, jakie warunki trzeba spełnić, by dostać rentę, znajdziesz w dzisiejszym Poradniku. Piszemy także o tym, jakich formalności należy dopełnić, ubiegając się o świadczenia. SPRAWDŹ OFERTY | Praca dla niepełnosprawnych Więcej o przyznawaniu renty dowiesz się z kolejnych wydań naszej gazety. Napiszemy, kto może dostać rentę bez stażu pracy. Doradzimy, jak skutecznie odwołać się od niekorzystnej decyzji urzędników, a także podpowiemy, jak samodzielnie obliczyć wysokość tego świadczenia. Są trzy warunki Prawo do renty z uwagi na zły stan zdrowia (tzw. chorobowe) mogą uzyskać jedynie te osoby, które jednocześnie spełnią trzy warunki. 1. Niezdolność do pracy Panuje błędne przekonanie, że między niezdolnością do pracy a chorobą można postawić znak równości. Osoby, u których specjalista zdiagnozował określone schorzenie, są pewne, że mogą liczyć na przyznanie renty. Kiedy orzecznik stwierdzi, że mimo choroby są zdolne do pracy, czują się oszukane. Żeby uniknąć rozgoryczenia, warto znać podstawowe zasady, którymi kierują się lekarze orzecznicy ZUS-u. Rola orzeczników nie polega na ocenie stanu zdrowia danej osoby. Ich zadaniem jest stwierdzenie, czy jest ona zdolna do wykonywania pracy, czy też nie. Na otrzymanie renty z tytułu niezdolności do pracy mogą liczyć jedynie te osoby, które nie tylko są niezdolne do pracy, ale też nie rokują odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu się i w związku z tym nie mają możliwości podjęcia pracy ani w dotychczasowym zawodzie, ani w innym, do którego mogłyby zostać przyuczone. Niezdolność do pracy może mieć jeden z trzech stopni (są one odpowiednikami dawnych grup inwalidzkich). Określa go orzecznik. Stopień niezdolności do pracy przekłada się wprost na wysokość renty. Od niego uzależnione są także niektóre przywileje, na przykład prawo do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów koleją i autokarami. Obecnie przyznawane są następujące stopnie niezdolności do pracy: częściowa niezdolność do pracy (dawna III grupa) – orzeka się ją u osób, które nie są zdolne do pracy zgodnej ze swoimi kwalifikacjami, całkowita niezdolność do pracy (dawna II grupa) – orzeka się ją, jeśli dana osoba jest niezdolna do wykonywania jakiejkolwiek pracy, całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji (dawna I grupa) – orzeka się ją w przypadku tych osób, które są niezdolne do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a ponadto wymagają stałej opieki. 2. Odpowiednia długość stażu ubezpieczeniowego Przepisy wskazują, jakim stażem ubezpieczeniowym należy się legitymować, aby mieć szansę na otrzymanie renty. Długość stażu jest uzależniona od wieku osoby, która zamierza ubiegać się o przyznanie renty, i wynosi:1 rok dla osób, które nie ukończyły 20 lat,2 lata dla osób w wieku 20-22 lata,3 lata dla osób w wieku 22-25 lat,4 lata dla osób w wieku 25-30 lat,5 lat dla osób, które ukończyły 30 lat. Osoby z najstarszej grupy wiekowej, a więc te, które ukończyły 30. rok życia, muszą spełnić dodatkowy warunek. Wymagany w ich przypadku 5-letni staż ubezpieczeniowy musi przypadać w ciągu 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę (lub powstaniem niezdolności do pracy, jeśli starający się o rentę ma już orzeczoną niezdolność do pracy). CZYTAJ TAKŻE | Murarz – co robi i ile zarabia? PRZYKŁAD Joanna podjęła pracę tuż po zakończeniu nauki w liceum. Miała wtedy 19 lat. Przepracowała 14 lat bez przerwy. Kiedy miała 33 lata, firma, w której była zatrudniona, została zlikwidowana. Joanna została bez pracy, jednak nie szukała nowego zatrudnienia. Przeszła na utrzymanie męża. Kilka miesięcy temu zdiagnozowano u 40-letniej obecnie Joanny poważne schorzenie kręgosłupa. W związku z tym kobieta postanowiła ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Nie będzie jednak mogła skorzystać z tego świadczenia. Co prawda ma aż 14-letni staż pracy, a więc znacznie dłuższy niż wymagane w takim przypadku minimum, jednak jedynie 3 spośród 14 lat stażu przypadają w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę. Przy obliczaniu stażu ubezpieczeniowego bierze się pod uwagę zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe. Najważniejsze spośród nich wymieniamy w ramce. Należy jednak pamiętać, że okresy nieskładkowe mogą być uwzględnione jedynie w długości, która nie przekracza jednej trzeciej udokumentowanych okresów składkowych. PRZYKŁAD 31-letni Dariusz ma skończone 5-letnie studia. Po ich ukończeniu przez kilka lat pracował na czarno. Dopiero 3 lata temu podjął legalną pracę. Ostatnio zachorował i postanowił ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W sumie legitymuje się 8-letnim stażem ubezpieczeniowym – 5 lat okresu nieskładkowego (okres studiów) i 3 lata okresu składkowego (legalna praca). Okres nieskładkowy może być jednak uwzględniony tylko w części, która nie przekracza jednej trzeciej okresu składkowego. Można więc uwzględnić jedynie 4 lata stażu ubezpieczeniowego: 3 lata (cały okres składkowy) 1 rok (część okresu nieskładkowego, która nie przekracza jednej trzeciej okresów składkowych). Wynika z tego, że staż ubezpieczeniowy Dariusza jest za krótki, by mógł on ubiegać się o rentę. W wyjątkowych wypadkach o przyznanie renty mogą się starać także osoby, które nie osiągnęły wymaganego stażu ubezpieczeniowego. Warunkiem jest jednak to, aby zostały ubezpieczone (na przykład podjęły pracę) przed ukończeniem 18 lat lub w ciągu 6 miesięcy od ukończenia szkoły albo studiów oraz od dnia rozpoczęcia ubezpieczenia aż do dnia powstania niezdolności do pracy były ubezpieczone bez przerwy (dopuszczalne są jedynie przerwy trwające do 6 miesięcy). 3. Powstanie niezdolności do pracy w jednym z okresów wymienionych przez przepisy Kolejny istotny warunek, który musi spełnić osoba starająca się o rentę, jest następujący: niezdolność do pracy powinna pojawić się w trakcie okresów wymienionych w przepisach, czyli w czasie: zatrudnienia, prowadzenia własnej działalności, jeśli opłacono składkę ubezpieczeniową, wykonywania umowy-zlecenia lub umowy agencyjnej, jeśli opłacono składkę ubezpieczeniową, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, służby wojskowej, służby w policji, straży granicznej, więziennictwie, państwowej straży pożarnej, organach celnych, pobierania zasiłku macierzyńskiego, chorobowego lub opiekuńczego, urlopu wychowawczego na dziecko do 4 lat. Przepisy są na tyle korzystne dla ubiegających się o rentę, że ich niezdolność do pracy może pojawić się nawet w ciągu 18 miesięcy po zakończeniu powyższych okresów. Jak to załatwić? Wniosek o przyznanie renty trzeba złożyć na formularzu ZUS Rp-1. Można go otrzymać w urzędzie lub pobrać ze strony internetowej Do wypełnionego wniosku trzeba dołączyć: zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego, ankietę wypełnioną przez zakład pracy (na druku ZUS N-10), w której opisuje się rodzaj pracy wykonywanej przez ubiegającego się o rentę i warunki jej wykonywania, dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia (na przykład świadectwa pracy, zaświadczenie szkoły wyższej o ukończeniu studiów), zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione przez zakład pracy na formu-larzu ZUS Rp-7 (jeśli zakład pracy nie istnieje, wystawia je archiwum). Po złożeniu wypełnionego wniosku wraz z kompletem załączników powinieneś czekać na wyznaczenie terminu badania przez lekarza orzecznika. Wyznaczonego terminu powinieneś bezwzględnie dotrzymać. Osoby, które nie stawią się w siedzibie ZUS-u w wyznaczonym dniu, tracą szansę na otrzymanie renty. Jeśli stan zdrowia nie pozwala ci dotrzeć do orzecznika, zgłoś to w ZUS-ie. W takiej sytuacji badania są przeprowadzane w domu osoby, która stara się o rentę. Badanie, które przeprowadza lekarz orzecznik, na ogół zasadniczo różni się od tego, do czego przyzwyczaiłeś się podczas wizyt u lekarza rodzinnego oraz u specjalistów. Pamiętaj, że osoby, które starają się o przyznanie renty, cierpią na bardzo różne schorzenia. Nie można więc wymagać od orzecznika, by dysponował fachową wiedzą z zakresu wszystkich specjalności właściwych dla diagnozowania i leczenia tych nie posiada także specjalistycznego sprzętu medycznego. Swoje orzeczenia oprze on przede wszystkim na analizie dokumentacji medycznej, dotyczącej przebiegu twojego leczenia. Istotna jest także treść wypełnionego przez pracodawcę formularza ZUS N-10. Musisz bowiem pamiętać, że orzecznik będzie oceniał stan twojego zdrowia w kontekście zdolności do pracy. Rodzaj wykonywanej pracy i warunki, w jakich ją wykonujesz, mają więc zasadnicze znaczenie. Dokumentację medyczną sam będziesz musiał dostarczyć orzecznikowi. W twoim interesie leży to, by była ona jak najpełniejsza. Zasadą jest, że renty są przyznawane maksymalnie na 5 lat. W praktyce rzadko świadczenie przyznawane jest na maksymalny, 5-letni okres. Osoby, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje mniej niż 5 lat i już pobierają rentę co najmniej od 5 lat, powinny wiedzieć, że mają prawo do otrzymania świadczenia na cały okres, który dzieli je od osiągnięcia wieku emerytalnego. Sprawdź ogłoszenia: Praca